Ongebluste kalk
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Ongebluste kalk, met de chemische formule CaO (calciumoxide), is een wit poederachtig materiaal dat ontstaat door kalksteen sterk te verhitten en dat heftig reageert bij contact met water.
Omschrijving
Ongebluste kalk wordt geproduceerd door kalksteen (calciumcarbonaat, CaCO₃) in ovens te verhitten tot temperaturen tussen 900°C en 1100°C. Bij dit proces, calcineren genoemd, komt koolstofdioxide (CO₂) vrij. Het resultaat is calciumoxide (CaO), oftewel ongebluste kalk. Dit materiaal is sterk alkalisch, bijtend en zeer reactief, vooral bij contact met water. De reactie met water, hydratatie of 'blussen' genoemd, produceert calciumhydroxide (gebluste kalk) en gaat gepaard met aanzienlijke warmteontwikkeling. Ongebluste kalk heeft een groot reactievermogen met water en wordt daarom met voorzichtigheid behandeld, onder andere door het dragen van beschermende kleding en het vermijden van het inademen van stof.
Toepassingen in de bouw
In de bouw wordt ongebluste kalk voornamelijk gebruikt als grondstof voor de productie van gebluste kalk, dat vervolgens wordt verwerkt in metsel- en pleistermortels. Ongebluste kalk zelf kan ook worden toegevoegd aan bodems in de grond-, weg- en waterbouw (stabilisatie) om de mechanische prestaties te verbeteren, de weerstand tegen verkeer en weersomstandigheden te verhogen, en het vocht actief te binden voor een drogend effect in bijvoorbeeld cement of baggerspecie. Het is een belangrijk component in de productie van glas en keramiek en wordt soms gebruikt voor kalkverf.
Verschil met gebluste kalk
Gebluste kalk (calciumhydroxide, Ca(OH)₂) ontstaat wanneer ongebluste kalk (CaO) met water reageert. Dit 'blussen' is een exotherme reactie die warmte genereert. Gebluste kalk is, in tegenstelling tot ongebluste kalk, de vorm die geschikt is voor directe verwerking in metsel- en pleistermortels. Waar ongebluste kalk actief vocht bindt, verhardt gebluste kalk langzaam in vochtige toestand door reactie met koolstofdioxide (CO₂) uit de lucht, waarbij het weer calciumcarbonaat (kalksteen) vormt. Dit proces staat bekend als carbonatatie of de 'kalkcyclus'.
Vergelijkbare termen
Gebluste kalk
Gebruikte bronnen: